سد کلان
| سد کلان | |
|---|---|
| |
| اطلاعات کلی | |
| نام رسمی: | سد کلان |
| کشور: |
ایران 
|
| رودخانه: | |
| محل: | در ۳۰ کیلومتری شهرهای بروجرد و ملایر نزدیک به روستای پاتپه |
| نزدیک‌ترین شهر: | بروجرد و ملایر |
| نوع سد: | خاکی همگن |
| ارتفاع از پی: | ۴۷ متر |
| ارتفاع از بستر: | ۴۵/۹۰ متر |
| طول تاج: | ۸۲۸ متر |
| ظرفیت تخلیه سرریزها: | ۷۶۹ متر مکعب بر ثانیه |
| تاریخ آغاز ساخت: | ۱۳۸۲ |
| تاریخ پایان: | ۱۳۹۰ |
| اطلاعات مخزن | |
| حجم مخزن: | ۴۵ میلیون متر مکعب |
| پانویس‌ها | |
مختصات: 
۳۴٫۰۴۹۵۴۱۵۲°شمالی ۴۸٫۹۰۲۹۲۶۵۹°شرقی
آدرس سد کلان:ابتدا به انتهای خیابان رودکی بروید،بعد از عبور از شهرک نیاوران و زیارتگاه شاه زورایون و روستاهای زورایجان،چبدر،کهریز،سنگ سفید(شبداغ) و پانصد متر نرسیده به روستای درودگران شما باید جاده سمت راست را بروید تا به دریاچه سد کلان برسید
زمان تقریبی مسیر:یکساعت،با احتیاط رانندگی کنید اکثر مسیر پر پیج و خم و سربالایی می باشد.
میتوانید با جلیقه نجات در داخل دریاچه شنا کنید،برای قایق بادی و ماهیگیری هم مناسب است.
سد کلان یکی از بزرگترین سدهای غرب کشور در ۲۵ کیلومتری بروجرد و ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی ملایر در مرز استانهای لرستان و همدان قرار دارد.و مابین دو شهرستان بروجرد و ملایر واقع شده است.حوزه آب ریز و سرچشمه اصلی تامین آب این سد در شهرستان بروجرد استان لرستان است.راههای دسترسی به سد کلان از سمت شهر بروجرد از دو مسیر راه روستایی دودانگه و روستای چبدر و زواریجان(مسیر جاده آخر خیابان رودکی) بطرف سد راه دارد.ابتدا بسمت جاده بروجرد-اراک بروید بعد از سد دهکرد راه فرعی به سمت چپ جاده دودانگه و قپانوری را ادامه دهید تا به دریاچه سد برسید.اگر می خواهید از سمت شهر ملایر خود را به سد برسانید مسیر جاده روستای مرویل را بروید تا به دریاچه سد برسید.البته شنا در داخل دریاچه سد کلان بدلیل خطر غرق شدگی و نبود امکانات و نجات غریق و غواص بطور کامل ممنوع است.تابحال تعداد زیادی در این سد غرق شده اند.لذا از همه افرادی که برای تفریح در فصول گرم سال به اطراف دریاچه سد میروند لطف کنند برای سلامتی خود به هیچ عنوان در داخل سد شنا نکنند چون احتمال غرق شدگی در این سد بسیار بسیار بالاست.در ضمن دریاچه این سد محل زندگی انواع ماهی ها و حیات وحش میباشد.قرار است در حدود ۲۰۰ هکتار از زمین های اطراف سد جنگل کاری شود.بعد از آبگیری سد کلان در سال ۸۹ تپه باستانی گونسپان یا پاتپه به زیر آب رفت و هم اکنون فقط بخشی از آن در وسط دریاچه از آب بیرون است.
هدف‌های ساخت سد
کاربری اصلی این سد تأمین آب آشامیدنی شهر ملایر و تأمین آب کشاورزی اراضی روستاهای ملایر و بروجرد
کاربری شاخص دیگر این سد هم به عنوان یکی از جاذبه‌های تفریحی و اقامتی منطقه است.
به‌طور کلی کاربری‌های این سد به شرح ذیل است:
- تأمین آب آشامیدنی شهر ملایر
- تأمین آب کشاورزی اراضی کشاورزی روستاهای ملایر و بروجرد
- تأمین محل تفرج منطقه‌ای
- کنترل طغیان و جلوگیری از خسارات ناشی از سیل
سد کُلان که نامش برگرفته از روستایی به همین نام در حوزه استحفاظی بروجرد است دارای ظرفیت ۴۵میلیون متر مکعب می باشد.
اما همین آب که از بروجرد وارد سد می شود تنها برای مصرف در استان همدان(ملایر) طراحی شده و این در حالی است که بخشی از دریاچه سد در خاک بروجرد قرار گرفته است.
جالب است بروجردی ها حق هیچ گونه استفاده ای از این آب را ندارند .
حال باید پرسید سدی با نام کُلان از آب بروجرد برای مصارف ملایر ساخته می شود و هیچ گاه برای گرفتن حق قانونی مردم بروجرد و روستاهای خشکیده و مظلوم این منطقه صدای تذکری در مجلس شنیده نمی شود؟!
لازم به ذکر است از زمانی که بروجردی ها خواهان حق آب از این سد شده اند مسئولان استان همدان نام این سد را از کُلان به کَلان و همچنین کریم خان تغییر داده اند.
با تغییر رویکرد وزارت نیرو و اظهارات جدید وزیر امیدواریم حق بروجرد باز پس گرفته شود.
نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس شورای اسلامی گفت: پیگیر مطالبات مردم بروجرد در حوزه سدسازی و پرداخت حق‌آبه کشاورزان از سد «کلان» از وزارت نیرو هستیم.
همچنین در سد کلان یک حق آبه داریم که این حوزه آبریز بروجرد است اما در زمین ملایر می‌ریزد و مشخص است از غفلت مسئولان وقت سو استفاده شده است.
نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس شورای اسلامی بیان داشت: این بی عدالتی و اجحاف در حق کشاورزان بروجردی است که این موضوع هم جزو مطالبات ما از وزارت نیرو بوده و امیدواریم به نتیجه برسد تا مردم بروجرد از عوائد آن بهره مند شوند.
فرماندار ملایر تاکید کردبهره‌گیری از ظرفیت گردشگری سد کلان
فرماندار ویژه ملایر از توسعه حوزه سد کلان به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان خبر داد.
عبدالعظیم رضایی پیش از ظهر امروز در بازدید از یک مرکز اقامتی تازه‌تاسیس ملایر با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری این شهرستان اظهار کرد: گردشگری به عنوان یکی از مهمترین محورهای توسعه استان و شهرستان نیازمند توجه بیشتر است.
وی افزود: با توجه به قابلیت‌های حوزه گردشگری شهرستان ملایر و لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و حمایت بیشتر از سرمایه‌گذاران مجموعه بازدیدهایی از مراکز اقامتی و گردشگری صورت گرفته است.
فرماندار ملایر با بیان اینکه این مرکز گردشگری یکی از مراکز تازه‌احداث در ورودی محور سد کلان و در محدوده روستای مرویل است تصریح کرد: سرمایه‌گذاری بسیار خوبی در این مجموعه صورت گرفته و با توجه به ارتباط سرمایه‌گذار با استان خوزستان و نیز دفاتر خدمات گردشگری ایشان در تهران و خوزستان، زمینه و بستر جذب گردشگر در این حوزه بسیار قوی است.
وی یادآور شد: این مجموعه می‌تواند جذابیت بسیار خوبی برای گردشگران، مخصوصا گردشگرانی که از استان خوزستان خارج می‌شوند داشته باشد.
رضایی توسعه حوزه سد کلان به عنوان یکی از جاذبه‌های لازم و مکمل دیگر توانمندی‌های شهرستان در زمینه جذب گردشگر را از دیگر اهداف و برنامه‌های دولت در این حوزه برشمرد.
وی گفت: این سرمایه‌گذار طرح بسیار خوبی برای توسعه گردشگری و مراکز تفریحی اقامتی در حاشیه سد کلان تهیه کرده است.
گفتنی است در این جلسه ضمن ارائه طرح و تبیین اقدامات صورت گرفته، موارد اشکال نیز مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد مدیریت ارشد شهرستان با رعایت ضوابط قانونی و نیز الزامات حوزه سد، که حوزه تامین آب شرب شهرستان است، در رایزنی با مدیریت استان و بهره‌گیری از کمک‌های شخص استاندار به پیشبرد و اجرای این طرح کمک کند.
