بازار بزرگ و تاریخی بروجرد

 

 

بازار بزرگ بروجرد که ساکنان محلی به آن راسا به معنی راسته بازار می گویند، عمده‌ترین مرکز تجارت سنتی شهر بروجرد است که مورد استفاده شهرنشینان و روستائیان شهرستان بروجرد و نیز دیگر مناطق اطراف قرار می گیرد. این بازار همچنین نقش عمده ای در تجارت منطقه ای در استانهای لرستان، مرکزی و همدان دارد. عشایر لر وبختیاری در فصلهای بهار و تابستان برای تامین مایحتاج خود روزهای متمادی را در این بازار می گذرانند.

تاریخ دقیق بازار بروجرد مشخص نیست اما ساختار فعلی بازار بروجرد در دوره قاجاریه طرحریزی و ساخته شده است.حسام السلطنه شاهزاده قاجاری مقر حکومت ولایت خوزستان و لرستان را در بروجرد قرار داد و بناهای زیادی در آن ساخت که راسته بازار بروجرد از آن جمله است. این بازار به مرور بافت تاریخی خود را از دست داده و امروزه علاوه بر مشاغل جدید، مغازه‌ها و پاساژهای متعددی در آن ساخته شده که عاری از هنر معماری هستند.

سابقه بازار بزرگ و قدیمی بروجرد احتمالاً به اولین دوره های شکل گیری شهر بر می گردد. بخش اعظمی از راستای اصلی سر پوشیده آن در دهه های 20 و 30 به علت های مختلف از جمله احداث خیابان، آتش سوزی و همچنین متعاقب آن در دوران جنگ ایران و عراق بر اثر بمباران از بین رفته است و بجز چند راسته فرعی و حدود 6 سرای تجاری مابقی نوساز هستند. با این وجود بازار به همان شکل سابق و حرف و پیشه های مختلف کارکرد خود را حفظ نموده است

بازار بروجرد مشتمل بر راسته بازارها، کاروانسراها و مراکز جانبی مانند حمام و مسجد است. راسته بازارها عمدتاً به مشاغل خاص اختصاص دارند و با همان نام شناخته می شوند مانند بازار مسگرها، بازار علافها، بازار زرگرها و بازار چلنگرها. کاروانسراها در دوران قاجار و پهلوی ساخته شده‌اند و عمدتاً با ورودیهای متعدد به راسته بازارها و دیگر سراهای مجاور متصل می شوند. برخی از این کاروانسراها به لحاظ معماری ارزشمند هستند از جمله کاروانسرای حافظیه.از جمله این سراهای قدیمی می توان به سرای حافظی، سرای قیصریه، سرای وحدتی و سرای نیک نژاد اشاره کرد.

سرای حافظی در کنار راسته اصلی بازار قدیم بروجرد واقع شده و از ساخته های دوره قاجاریه می باشد. بنا دارای سه در ورودی در شرق،غرب و جنوب می‌باشد که به صورت دو طبقه ساخته شده و دارای حیاط مرکزی،انبار و محل بارانداز می‌باشد. دکانهای طبقه اول همه به صورت طاق تویزه و یا طاق آهنگ هستند و فضاهای طبقه دوم که از طریق چند راه پله در دالانهای ورودی امکان پذیر است یا تیرهای چوبی و به صورت سقف مسطح است که از یک ایوان با ستونهای چوبی در جلو و مشرف بر حیاط و دکانهای در پشت آن می باشد.

علیرغم تغییرات شدید در سبک زندگی مردم، هنوز ردپای بسیاری از مشاغل سنتی در بازار بروجرد دیده می‌شود و عده ای به تولید محصولات سنتی مانند گیوه و جوراب، نخ و ریسمان، ظروف مسی و پارچه‌های سنتی مشغولند. محصولات تولیدی اینان بیشتر به مصرف روستائیان و عشایر کوچرو می رسد.

 

برچسب‌ها: بازار بروجرد, سرای حافظی, راسا بازار